Прорва Катыні аддзяляе Расею ад Еўропы
Катынь — злачынства без пакаяння
75 гадоў таму, у пачатку красавіка, у лясах пад Смаленскам прагучалі першыя стрэлы.
Пачалося масавае знішчэнне ваеннаслужачых польскай арміі, захопленых у палон у ходзе нямецка-савецкай аперацыі па знішчэнні Рэспублікі Польшча. Праз гады ўвесь гэты кашмар назавуць «Катынню»
Катыні будуць прысвечаны сотні палітычных заяваў і навуковых даследаванняў, з’явяцца кінафільмы і вершы. Савецкія ўлады хавалі праўду аб Катыні літаральна да апошняга дня існавання СССР.
Калі расейскія ўлады прызналі адказнасць сталінскага рэжыму за гэтае злачынства і прынеслі прабачэнні, здавалася б, Катынь павінна была стаць гісторыяй, але не стала. Чаму?
Катынь да гэтага часу — трагедыя, як бездань падзяляе Расію і Польшчу, Расію і Еўропу. І вось чаму.
Расія не хоча гаварыць пра Катынь. Калі аб трагедыі казалі ў гэтыя дні, то толькі таму, што ўнук забойцы, Яўген Джугашвілі, падаў у суд чарговы пазоў аб ачарненьні памяці свайго выдатнага дзядулі.
Праз усяго месяц дзед з’явіўся на плакатах і буклетах, а запісныя прапагандысты напомили нам пра тое, што ў дзейнасці таварыша Сталіна, разам з адмоўнай бокам мелася відавочная станоўчы бок: вайну выйгралі, Еўропу вызвалілі — аддзячылі, а яна, няўдзячная …
Еўропа хоча, каб Расея, як і любая цывілізаваная краіна, памятала аб злачынствах дзяржавы не ў меншай ступені, чым пра яго поспехах і перамогах. Як з гісторыі Германіі немагчыма выкрасліць Гітлера, халакост і Другую сусветную, так з гісторыі Расіі немагчыма прыбраць Сталіна, ГУЛАГ і Катынь.
Але ГУЛАГ — пры ўсім яго неизабываемом кашмары, перакрэслівае нават іншыя войны — застаецца ўнутранай катастрофай дзяржавы і стаўленне да яго — гэта пытанне расійскага парадку дня. А вось Катынь — гэта ваеннае злачынства. Абыякавасць да гэтай трагедыі, не ўнутранае пытанне. Дзяржаўная і народная абыякавасць да трагедыі Катыні, падрывае давер да шчырасці вечнага пытання: «Ці хочуць рускія вайны?»
Хотят ли русские войны ? И вам ответят !
Калі б не хацелі, то адзначалі б 75-годдзе трагедыі ў Катыні на такім жа эмацыйным узроўні, як і 70-годдзе Перамогі ў Другой сусветнай.
Калі б не хацелі, то не лічылі б расстрэл ваеннаслужачых «прыкрай істэрычнай прэтэнзіяй неяйкій там Польшчы» .
Калі б не хацелі — не верылі б, што пасля выбачэнняў аб трагедыі можна забыцца.
Таму што пасля выбачэнняў, па ідэі, гэтая трагедыя перастае быць польскай і становіцца рускай — як халакост пасля ўсведамлення таго, што адбылося ў Германіі стаў перш за ўсё трагедыяй нямецкай, а не яўрэйскай трагедыяй.
У Расіі наогул не любяць успамінаць пра перыяд 1939-1941 гадоў, сталінскім вызначэнні «дружбы, змацаванай крывёй» , фінскай вайне (а калі і ўспамінаюць, то з гонарам), знішчэнні Польшчы, акупацыі балтыйскіх краін (ну, гэта наогул ніякая не акупацыя была , а «крымнаш» ўзору 1940 гады).
Катынь — у гэтым жа шэрагу. Калі пра ўсё гэта памятаць, то міфалагічны вобраз дзяржавы, супрацьстаяць злу практычна ў адзіночку і якая перамагла яго, цьмянее — не дае магчымасці апраўдвацца Вялікай Перамогай за ўсе наступныя вялікія паразы і новыя войны.
ЧЫТАЙЦЕ: Безвозвратные потери войны
Але Савецкі Саюз ніколі не быў такі дзяржавай. Ён — зрэшты, як і ўсе астатнія краіны, у рэшце рэшт апынуліся ў антыгітлераўскай кааліцыі — не хацеў ваяваць.
Як і Пуцін сёння, Сталін ўчора жадаў не войнаў, а бліцкрыга з удзелам «ветлівых чалавечкаў» — і сыходзіў адтуль, дзе чырвонаармейцам гатовыя былі даць адпор.
Савецкі Саюз вымушаны быў ваяваць не таму, што хацеў сьцерці нацызм, а таму, што на яго вераломна напалі і ён павінен быў змагацца за выжыванне.
А ад астатніх сваіх саюзнікаў у барацьбе з нацызмам Сталін адрозніваўся толькі тым, што да гэтага нападу ён быў не супраць Гітлера, а побач з Гітлерам.
Катынь адбылася менавіта таму. Злавесны катынскі рок
Наогул кажучы, я не веру ў супадзенні. І ніколі не верыў. Што ёсць супадзенне як не хаос, зменліва вытлумачыць чалавечым розумам? Яркі і строгі прыклад — спекуляцыі на ліках і разнастайныя знакавыя камбінацыі, рассейвае як дым пры змене сістэмы злічэння.
Я не веру ў супадзенні. І ніколі не верыў раней. Але здарыліся простая паралель якая крычыць сваім сімвалізмам супадзення.
ВВП (ВВХ) адкрываў мемарыял у Катыні, і падчас яго прамовы яго ўкусіў камар у скронь. У гэтым было нешта неймаверна злавеснае — былы КГБшнік ў катынскім лесе з крывёю на скроні.
Пад Смаленскам разбіўся Ту-154 з польскім урадам, напрявлявшимся на памятныя мерапрыемствы ў Катыні. Сярод іншых дэлегатаў загінуў польскі прэзідэнт Лех Качынскі.
Не, я не намякаю, а кажу прама. Але змяніць сістэму злічэння, каб пазбавіцца ад праславутага провіду, тут не так-то проста.
Як думайце ня знак Ці гэта быў прадвеснік крывавыя падзеі на Украіне?
